Türkiye uzaya çıktı... Gençleri astronotluk merakı sardı! Astronotlar ne kadar maaş alıyor? İşte tüm detaylar...

İlk Türk astronotu Alper Gezeravcı'nın, Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki görevi bugün sona eriyor. Yaklaşık 15 gün uzay üssünde kalan Gezeravcı, buradaki yerçekimsiz ortamda 13 bilimsel deney yaptı. Gezeravcı sayesinde milyonlarca Türk genci astronot olma hayali kuruyor. Peki astronot nasıl olunuyor? ABD'de, Avrupa'da veya Rusya'da astronotlar ve kozmonotlar ne kadar maaş alıyor? 

1961'de uzaya çıkan ilk insan Yuri Gagarin oldu. Gagarin'den bu güne farklı milletlerden 600'den fazla astronot dünya yörüngesi ve ötesine çıktı. Bunun yarısından fazlasını ise ABD Uzay ve Havacılık Dairesi NASA mensubu ABD'li astronotlar oluşturdu. 

NASA'DA ASTRONOT NASIL OLUNUR?

NASA'da astronot olmak hiç kolay değil. ABD vatandaşı olmanız, bilim, teknoloji, mühendislik ya da matematik alanlarında üniversitede master derecesine ve en az 1000 saat jet pilotluğu deneyimine sahip olmanız gerekiyor. Bu yüzden NASA astronotlarını genellikle ABD Hava Kuvvetleri bünyesinden seçiyor.

NASA ASTRONOTLARI NE KADAR MŞ ALIYOR?  

NASA'da astronot maaşları ise değişmekte. 2022 yılında yayınlanan ABD'li memurlar için olan maaş ödeme tablosuna göre, astronotlar görevlerine göre tablonun G13 ya da G14 bölümünden maaş alıyor. G13 tablosuna göre maaş alan bir astronot yılda 81 bin 216 dolar ücretle işe başlıyor. Tecrübesine göre yıllık maaşı 105 bin 579 dolara kadar çıkabiliyor. Tecrübeli bir astronot aylık 8 bin 798,25 dolar maaş alabiliyor. G14'e göre maaş alan bir astronot, tecrübesine göre yılda 95 bin 973 - 124 bin 764 dolar arası kazanıyor. G14'e mensup bir astronot ayda 10 bin 397 dolar maaş alabiliyor. NASA'da yönetici pozisyonunda olan astronotlar ise G15 tablosuna göre yılda 146 bin 767 dolara kazar maaş alabiliyor. 

AVRUPA'DA MŞLAR NE KADAR? 

Avrupa Uzay Ajansı ESA bünyesinde çalışan astronotların maaşları da göz dolduruyor. ESA'da maaşlar astronotların tecrübelerine göre ayda 6 bin 693 dolar ile 9 bin 596 dolar arasında değişiyor. Ancak maaşlar Fransa'da, Almanya'da ve İngiltere'de ufak da olsa farklılıklar gösterebiliyor. ESA'da astronot olabilmek için ESA üyesi bir ülkenin vatandaşı olmak gerekiyor. Adayların, doğa bilimleri, tıp, matematik, mühendislik ve bilgisayar bilimleri üzerine master derecesi sahibi olması ve en az 3 sene bir laboratuvar deneyimi sahini olması gerekiyor. Jet pilotluğu da aranan özellikler arasında. 

Uzaya çıkan ilk insan Yuri Gagarin

ROSCOSMOS NE KADAR MŞ VERİYOR? 

Rus Uzay Ajansı Roscosmos'da maaşlar NASA ve ESA'ya göre oldukça düşük kalıyor. Ancak Rus kozmonotlara verilen ikramiyeler ile bu açık kapatılıyor. Russia Beyond haberine göre bir Rus kozmonotun aylık maaşı 129.000-166.000 ruble aralığında. Yani tecrübeli bir kozmonotun maaşı aylık 2 bin doları bile bulmuyor. Ancak Rus kozmonotlara aylık maaşlarının yanında uzayda kaldıkları süre ve yaptıkları işe göre ikramiyeler ödeniyor. Bu ikramiyeler işin zorluğuna göre günlük 400 doları bulabiliyor. Yani 4 aylık bir Uluslararası Uzay İstasyonu Görevi'nde bir Rus kozmonot yaklaşık 48 bin dolar ikramiye alabiliyor. 

Bunun yanında 2021 yılında Kremlin yönetimi kozmonot maaşlarını yükseltmek için çalışma başlattıklarını ve maaşları aylık 4 bin ila 6 bin 500 dolar seviyesine çıkaracaklarını açıklamıştı. 

UZAYA ÇIKAN İLK İNSANIN MŞI NE KADARDI? 

Uzaya ilk giden insan olan Yuri Gagarin'in ise aldığı maaş, günümüze kıyasla bir hayli düşüktü. Sovyetlerin ünlü hava kuvvetleri generallerinden Nikolai Kamanin, anılarında Yuri Gagarin'in ikramiyeler dahil ayda 632 ruble (o zamanın enflasyonu ile 575 dolar) aldığını yazmıştı. Yani Gagarin yılda 6 bin 900 dolar kadar bir maaş alıyordu. 

İLK TÜRK ASTRONOT ALPER GEZERAVCI NASIL SEÇİLDİ? 

Türkiye Uzay Ajansı 2018 yılında kuruldu. İlk Türk astronotun seçileceği Mayıs 2022'de duyuruldu. Başvuran 36 bin adaydan sadece 30'u Ankara'ya çağırıldı. Adaylara uygulanan zorlu psikolojik ve tıbbi testlerin yanında adayların mühendislik ile spor alanındaki başarıları da astronot olarak seçilmeleri için kriter oldu. Testlerin sonunda ise Hava Pilot Yarbay Alper Gezeravcı seçildi. Yedek astronot olarak da Tuva Cihangir Atasever seçildi. Adaylar ABD'nin Houston kentindeki uzay merkezinde astronotluk eğitimi aldılar. Alper Gezeravcı, Axiom-3 göreviyle 19 Ocak'ta gerçekleşen fırlatmanın ardından Uluslararası Uzay İstasyonu'na gitti ve ilk Türk astronot olarak tarihe geçti. 

Yapılan testlerin yanında Gezeravcı'nın kariyeri ve eğitimi de astronot olarak seçilmesi için önemli bir etken oldu. Alper Gezeravcı'nın Türk Hava Kuvvetleri'nde 20 yıldan fazla askeri pilotluk kariyeri olduğunu hatırlatmakta fayda var. Ayrıca elektronik mühendisliği lisansı olan Gezeravcı, birçok NASA astronotu yetiştirmiş ABD'deki Wright-Patterson Hava Kuvvetleri Teknoloji Enstitüsü'nde yüksek lisans yaptı.