VAR'dakiler, sahadaki hakemlerden başarılıydı
Fırat Aydınus ile Murat Fevzi Tanırlı, artık her hafta 'Hakem Konseyi'nde Türkiye'de ve Avrupa'da gündeme damga vuran hakem performanslarını ve olayları...
1- Süper Lig’de hakemler 2022-23 sezonuna nasıl başladı? İlk hafta genel performans iyi gözüktü mü? Sahadakiler mi, VAR’dakiler mi daha başarılıydı?
FIRAT AYDINUS: BİR MAÇ HARİÇ BÜTÜN VAR'LAR İYİYDİ
Genel performans başarılı diyebiliriz. Kısıtlı kadro olmasını da göz önünde bulundurursak VAR’daki hakemlerin başarısını sahadakilere göre çok daha iyi buldum, ancak bir maç hariç. Sezon başları tıpkı takımlar gibi hakemler için de zordur. Fizik ve mental olarak hazırlık, ardından MHK semineri derken yoğun bir sürece girilir. MHK ve klasmanların belirsizlik durumu da hakemler için ayrıca stres sebebidir.
MURAT FEVZİ TANIRLI: İSTANBUL-TRABZON PREMIER LİG GİBİYDİ
Genel tablo başarılıydı. Bahattin Şimşek, Volkan Bayarslan, Ali Şansalan öne çıkan isimler oldular. İstanbulspor ile Trabzonspor arasındaki açılış maçında Arda Kardeşler de iyiydi ancak maçta hakemi zorlayacak bir pozisyon dahi yoktu. Premier Lig seviyesinde 13-11 faul sayılarıyla noktalandı. 3 büyüklerin maçlarında ise tartışmalı pozisyon çoktu ama birkaç hata dışında VAR müdahaleleriyle doğru bulundu.
2- VAR kadrosu ayrıldı ve 11 hakem VAR kadrosuna alındı. Türkiye Kupası’nı da hesaba katarsak 2 bu sayı tüm sezonu götürmeye yetebilir mi?
FIRAT AYDIUNS: VAR'A TAKVİYE ŞART YOKSA KRİZ ÇIKAR
Kısıtlı sayı ile tüm sezon ilerleyecekse büyük handikaplara gebe olduğu aşikar. İlerleyen haftalarda aynı hakeme bir hafta içerisinde 2 ve daha fazla görev verilme durumu bile doğabilir. Verilecek görevler ve performans durumları itibarıyla ne demek istediğim daha iyi anlaşılacak. Dünya Kupası’nda verilecek ara büyük fırsat. VAR kadrosuna bu arada takviyeler ve eğitimler yapılmalı. Hatta ilk haftadan görüldüğü üzere kritik ofsayt pozisyonlarının yorumlanması için yardımcı hakemlerin tekrar AVAR kadrosunda kullanılması dahi gözden geçirilmeli.
MURAT FEVZİ TANIRLI: BAZILARI ÜCRETİ DUYUNCA PİŞMAN OLDU
İlk hafta VAR kadrosundaki 11 hakem, VAR-AVAR olmak üzere dönüşümlü görev yaptı. Çünkü 9 maçta 18 koltuğa ihtiyaç vardı. Hiçbir ülkede sahadan bağımsız kadrolaşan VAR yapısı yok, dünyada bir ilkiz. Haftalar ilerledikçe olası sorunlarda kadro yönetimi krize yol açabilir. Ceza alanlar, sağlık problemi olanlar derken bazı isimler aynı haftada 3 maça çıkmak durumunda kalabilir. Mental olarak sıkıntılı. MHK’nın VAR davetini kabul etmeyenlerden, maaş ve ücretleri görünce pişman olanlar çıkmıştı. Dünya Kupası’ndaki klasmanları dört gözle bekliyorlar olabilirler!
3- MHK’nın Süper Lig’in ilk haftasındaki atamaları 8 Mart’a dair neler düşündürdü? 8 Mart operasyo- 3 nunun etkileri halen sürüyor mu, yoksa bitti mi?
FIRAT AYDINUS: 8 MART MAĞDURLARI 2 MAÇTA GÖREV ALDI
MHK Başkanı Sabri Çelik geçen sezon bitime 5 hafta kala göreve geldiğinde 50 maçtan sadece 11’ini 8 Mart’ta mağdur edilenlere vermişti. Bu sezonun ilk haftasında 9 maçtan 2’sinde 8 Mart mağdurları görevlendirildi (Ali Palabıyık, Bahattin Şimşek). Bu konuda daha sağlıklı bir yargıya varabilmek, “Evet 8 Mart ayrımı bitmiş” veya “Atamalar göz boyamaymış” diyebilmek için sezonun ilerlemesi gerekecek.
MURAT FEVZİ TANIRLI: KİM KAZANACAK YAKINDA BELLİ OLUR
TFF Başkanı Mehmet Büyükekşi’ye bu sorular yöneltiğinde “Biz futbolun yargı makamı Tahkim’e saygılıyız, bizim için böyle bir ayrım yok” şeklinde cevap vermişti. MHK Başkanı ve üyelerine sorduğumuzda da “Biz 7 Mart’a dönmüş şekilde çalışmalarımızı yapıyoruz” cevaplarını aldık. Takipteyiz. Camiaya yıllarca hizmet eden isimleri bir çırpıda uzaklaştırmaya çalışanlar mı kazanacak yoksa adalet mi belli olacak.
4- Yöneticiler ile futbolcuların sahalarda ve maç sonu mikrofonlar önündeki genel agresif ve 4 gergin tavrını ilk hafta pek görmedik...
FIRAT AYDINUS: NET CEVAPLAR İÇİN BİRAZ BEKLEMELİYİZ
Bu sorunun net cevabı için sezonun ilerleyen zamanlarını beklemek şart. Süper Lig gibi rekabetin üst düzeyde yaşandığı zorlu bir ligde bu sorunun cevabı şu anda verilemez. Ama çok yakın zamanda bu kritik sorunun cevabını mutlaka alacağımıza emin olun.
MURAT FEVZİ TANIRLI: HAYAL Mİ, GERÇEK Mİ YAKINDA GÖRECEĞİZ
TFF Başkanı Mehmet Büyükekşi, her açıklamasında “Fair-Play” ve “Güven” kelimelerini ısrarla yineledi. Hakemlere olası saldırılarda yaptırımların olacağını söyledi. Erken de olsa merakım, bu tarz açıklamaların etkisi olmuş mudur yoksa benimki pembe hayaller mi göreceğiz.
5- Bir yıl daha sözleşmesi olan Cüneyt Çakır birdenbire eğitimciliğe geçiş yaptı. TFF’den mi böyle istek geldi 5 veya neden bırakmak istedi? Nasıl yorumlamak gerekir?
FIRAT AYDINUS: ÇAKIR'IN BIRAKMA SEBEBİ AÇIKLANMALI
MHK’dan mutlaka bir açıklama gelmeli. Gerçekten Çakır’ın aldığı bir karar mı yoksa aldırılan bir karar mı? Çakır, Süper Lig sezon öncesi seminerine katıldı, ardından UEFA seminerine gitti. Bir de Şampiyonlar Ligi elemesinde maç yönetti. Dönüp hakemliğe nokta koyması zamanlama ve sezon önü yaptıkları açısından çok soru işareti barındırıyor. Eğer sözleşmesi paralelinde böyle bir karar alınıyorsa görev olarak sadece eğitmenlik değil, MHK Danışmanlığı da uygun olacaktır.
MURAT FEVZİ TANIRLI: BÖYLE BİR KARİYERLE EĞİTMENLİK YAPMAZ
Beklenmedik bir karar olması dışında, böyle bir kariyerin sadece alt liglerde eğitmenlik ile devam edeceğini sanmıyorum. TFF Genel Sekreteri Kadir Kardaş’a bu konuyu sordum, kendilerinin de Çakır’ın kararına dair öncesinde bilgi sahibi olmadıklarını belirtti. Gerçi TFF, 8 Mart’ın da kendilerinden habersiz(!) yapıldığını iddia etmişti. Çakır’ın UEFA seminerine katılması belki de UEFA Hakem Komitesi yetkililerine de geleceğe dair planlarını paylaşma isteği olabilir.
MURAT FEVZİ TANIRLI: HAKEM İLE 'VAR' ODASI ARASINDAKİ DİYALOGLAR MİNİMUM SEVİYEDE
Süper Lig’in ilk haftasındaki VAR müdahaleleri UEFA standartları seviyesindeydi. Birçok hakem ve yardımcıdan VAR odasının protokol dışına asla çıkmama hassasiyetinde olduklarını öğrendik. Bu sayede de pozisyonlarda kafa karıştıracak gereksiz diyaloglar ortadan kalkıyor veya azalıyor. Hakemlerin tereddütte olduğu pozisyonlarda da VAR’dan müdahale gelmeyince “İş başa düştü” diyerek sahada hızlı reaksiyon alıyorlar. Biliyorlar ki VAR’dan protokol dışı en ufak işaret, öksürük gibi yardımlar gelmeyecek.
'TÜRK İŞİ VAR' BİTTİ BİTECEK GİBİ
İlk hafta dikkat çeken nokta, düdüğü çalan hakemlerin pozisyon kendi yorumuna göre kart gerektiriyorsa bekleme yapmadan direkt göstermeleri. Hatta bir hakem, “Abi allah aşkına hiç mi konuşmayacaksın?” şeklinde VAR’a anlık tepkisini paylaşmış. Sözün özü “Türk işi VAR” bitti bitecek gibi. Protokole adaptasyonu eksik hakemler de bu sayede daha iyi performans sergiler.
VAR, HAKEMLERDE BAĞIMLILIK YAPTI
UEFA’da da VAR’ın mevcudiyetinin hakemler üzerinde bağımlılık yaratacak kadar ileri gittiği tespit edildiğinden denetimler artırıldı. Hakemlere herhangi bir işaret gelmemesinin sağlanması üzerine çalışmalar ve eğitimler yapılınca, cesur karar verme oranı arttı.
KONSEY NOTU: ÇİZGİ ÜZERİNDE YAPILAN İHLALER CEZA ALANI İÇİNDE YAPILMIŞ SAYILIR
F.Bahçe-Ümraniyespor maçında misafir takımın kazandığı penaltı çok tartışıldı. Pozisyonun ceza sahası içinde mi dışında mı olduğuna dair yorumlar yapıldı. Konsey olarak bir noktayı açıklığa kavuşturalım; Peres’in rakibine ilk müdahalesi dışarıda. Hakem o esnada düdük çalmıyor.
PERES İKİ KERE MÜDAHALE ETTİ
Pozisyonun devamında Peres, rakip oyuncunun ayağı ceza sahası çizgisi üzerindeyken tekrar vurarak ayrı bir ihlal daha yapıyor ve hakem bu esnada düdük çalıyor. Oyun kurallarında çizgiler sınırladıkları alana dahildir. Yani, ceza alanını çevreleyen çizgilerin üzerinde yapılan ihlaller, ceza alanı içinde yapılmış gibi kabul edilir. Dolayısıyla pozisyondaki karar penaltıdır
Bu tip pozisyonlarda disiplin cezası nasıl uygulanır?
· Hakem ceza alanı dışındaki ilk pozisyona faul çalsaydı: Bariz gol şansı ve kırmızı kart olacaktı.
· Ceza alanı çizgisi üzerindeki pozisyona faul çalınca: Penaltı ve sarı kart.