ALPAY KILIÇKAYA YAZDI
Minibüsçülerin Bitmeyen Çilesi: İzmir'de Toplu Ulaşımda Rekabet ve Geçim Mücadelesi
Belediyenin Sübvansiyon Desteği Esnafı Nasıl Zorluyor?
İzmir’de toplu ulaşımın %70’i belediye tarafından sübvansiyonlu olarak sağlanırken, kalan %30’luk kısım esnafa aittir. 2023 yılında belediye, toplu taşıma sübvansiyonu için 1.2 milyar TL’lik kaynak ayırarak ulaşım maliyetlerini düşürmüş ve vatandaşlara uygun fiyatlı bir toplu taşıma imkânı sunmuştur. Ancak minibüsçü esnafı bu sübvansiyondan yararlanamadığı için rekabet gücü zayıflamış ve geçimlerini sağlamakta zorlanmaktadır.
Belediye İle Rekabet: Esnafı Zorlayan Fiyat Avantajı
Belediyenin sunduğu uygun fiyatlı ulaşım, vatandaşların toplu taşımada belediye araçlarını tercih etmesine neden olmaktadır. Bu durum minibüsçü esnafını zor durumda bırakmakta, esnafın geçim kaynağı olan hizmetin sürdürülebilirliği tehlikeye girmektedir. Minibüsçüler vatandaşlara alternatif ulaşım sunmaya çalışsa da, belediyenin fiyat avantajıyla rekabet edemez hale gelmektedir.
UKOME’nin Zam Kararı: Esnaf İçin Çözüm Olabilir mi?
31 Ekim 2024 tarihinde İzmir Büyükşehir Belediyesi UKOME toplantısında toplu taşıma ücretlerine %17 zam yapılması kararı alındı. Bu zam, belediyenin toplu taşıma maliyetlerine katkı sağlasa da minibüsçü esnafı için kalıcı bir çözüm getirmemektedir. Sübvansiyon desteği ile maliyetlerin altında hizmet sunabilen belediye, zam sonrası dahi esnaftan daha düşük maliyetli hizmet sunduğu için, minibüsçü esnafı artan maliyetler karşısında güçlük çekmeye devam etmektedir.
Artan Maliyetler Esnafın Geçim Mücadelesini Zorlaştırıyor
Yakıt ve araç bakım giderlerinin artışı, minibüsçü esnafının işletme maliyetlerini ciddi oranda yükseltmiştir. Bir minibüsün günlük işletme giderleri ortalama %30 oranında artarken, bu maliyetleri müşterilere yansıtmak isteyen esnaf, kamu ulaşımı ile rekabet edemedikleri için geride kalmaktadır. Bu durum esnafın gelir kaybını artırarak geçim mücadelesini daha da zorlaştırmaktadır.
Esnafı Desteklemek İçin Adil ve Kalıcı Çözümler Geliştirilmelidir
Mevcut rekabet ortamında minibüsçü esnafının sürdürülebilir bir gelir elde edebilmesi için belediye ile esnaf arasında ortak çözümler üretilmelidir. Sübvansiyon desteği veya ortak ücret tarifesi gibi uygulamalar ile minibüsçüler desteklenerek vatandaşların da uygun fiyatlı ulaşım imkanlarından yararlanmaya devam etmesi sağlanabilir.
Toplu Taşımanın Geleceği İçin Uyumlu Bir Ulaşım Sistemi
Minibüsçü esnafının kent ulaşımındaki yerini koruyacak adil ve kalıcı çözümler, İzmir’deki toplu taşıma sisteminin tüm paydaşları için fayda sağlayacaktır. Minibüsçü esnafının kent ulaşımındaki önemini sürdürmek, hem vatandaşlar hem de toplu ulaşım sistemi için kritik bir adımdır.